Sint-Lambertus
Sint-Lambertus van Maastricht (638-706) was bisschop van Maastricht en later van Luik. Hij trok al prekend en dopend door onze contreien. Op 17 september 704 werd hij te Luik met een lanssteek vermoord en meteen daarop als martelaar vereerd. Hij wordt gevierd op zijn sterfdag. De eerste zondag na zijn naamfeest viert Zelem kermis.
Kerkgeschiedenis
De Sint-Lambertuskerk is de derde kerk van Zelem. De eerste situeerde zich aan de voet van de Sint-Jansberg aan de oevers van Demer en Zwart Water. De tweede kerk (Apolloniakapel) dateert uit de 2e helft van de 17e eeuw en stond op de plaats waar de huidige kiosk staat.
Sint-Lambertuskerk
Ontwerp: Herman Jaminé, provinciaal bouwmeester.
Aannemer: G. Delhaye uit Maastricht en Gerard Plessers.
Kostprijs: Raming op 52.183,92 frank.
Bouwstijl: Neoromaans uit bak- en zandsteen.
Eerste steenlegging: 23 juni 1874 door EH pastoor Leopold Grieten.
Ingewijd op: 7 mei 1878 door bisschop Mgr. Doutreboux.
Restauratie: Heropening na grondige restauratiewerken op 27 januari 2008.
Interieur
Zijaltaren: (1899) Ontwerp van Pierre Peeters, beeldhouwer uit Antwerpen. Ze werden geschonken door Baron Whettnall. Hij was senator en woonde op het Sint-Jansbergkasteel.
Biechtstoelen: Rococo (18e eeuws) gerecupereerd en overgebracht uit de Apolloniakapel.
Communiebank: Geschonken door Leopold Cruls, eigenaar van kunstgieterij Cruls uit Zelem.
Kerkorgel: (april 1913) Gemaakt door Jules Geurts uit Berchem en momenteel geklasseerd.
Kruisweg: (1922) is een kopij van deze van de OLV kathedraal van Antwerpen. Geschilderd door Karel Beyaerts. Zes staties werden betaald door de gemeente met vermelding van de gesneuvelde Zelemnaren uit WO I. De overige staties werden betaald door schenkers met vermelding van hun namen onderaan de statie.
Tabernakel: Dateert uit 1923.
Hoogaltaar: Dateert uit 1929.
Doopvont: Dateert uit 1942.
Schilderwerken: Origineel uit 1900, eind jaren '70 overschilderd. In 2007 vernieuwing schilderwerk door de firma Darcis uit Alken. Enkele originele motieven werden opgehaald en gerestaureerd.
Beelden
OLV van Onrust: 17e eeuws (onder stolp achteraan - zie foto hiernaast)
Sint-Lambertus: (Pilaar links vooraan)
Sint-Ambrosius: 18e eeuws. Was patroonheilige van de Zelemse imkersgilde (Pilaar rechts vooraan)
Sint-Antonius: Patroon van de verloren voorwerpen (Pilaar rechts achteraan)
Klokken
Hoofdklok: Gegoten in 1870 door Louis Vanaerschot uit Leuven. Gewicht: 1004 kg. De klok werd gemaakt door samensmelten van de oude klok van de Apolloniakapel (188 kg) met toevoeging van nieuw materiaal. Een grote klok was nodig omdat het klokgeluid hoorbaar moest zijn tot alle grenzen van de gemeente. In afwachting van de nieuwe kerk werd de klok geplaatst in een alleenstaande klokkentoren voor de kapel.
Kleine klok: Gegoten in 1922 door Constant Sergeys uit Chênee bij Luik. Gewicht: 576 kg. Bleef tijdens WO II wel in Zelem.
(Foto: De Grote Klok - Fotografie: George Das)
Tijdens WO II werden Belgische klokken geroofd door de Duitse bezetter. Om dit te verhinderen luidden de Zelemnaren urenlang de klokken waardoor ze overhit raakten. Demontage werd zo onmogelijk. Later werd ze wel naar Duitsland overgebracht voor versmelting. Na WO II werd ze in een Duitse fabriek gevonden en teruggeschonken aan de gemeente Zelem.
